Bazı şeylere dikkat etmek lazım. Bunların başında kendimizin, yakınlarımızın, toplumun ruh ve beden sağlığı, daha sonra ise kişisel kazanç ve kayıplarımız gelir.Sağlımız konusunu, hem koronadan hem de koronadan sonra bol, bol konuşmaya başladık. Özellikle sabah programların da, neredeyse tüm hastalıkların, nedenleri, korunma yöntemleri, tedavi oranları sıklıkla konuşuldu. Konuşulmaya da devam ediliyor. Birde beslenme konusu var ki ne yiyeceğimize, nasıl yiyeceğimize televizyon programları ve sosyal medya yazıları ile şaşırdık.Yatırımlar ve yatırım araçları konusunda kafalarımız, beslenme konusundan daha karışık hale geldi. Neye yatırım yapsak. Yaptığımız yatırımda ne kadar kalsak. Yaptığımız yatırımdan ne zaman çıksak. Gibi sorular, günlük yaşamdan aldığımız şevki kaçırdı. Hatta bazen doyumsuz, ne olursa olsun memnun olmayan insanlar haline geldik.Son yıllarda en fazla kafa karışıklığı yaratan yatırım araçlarının başında kripto paralar geliyor. Bu işin sonunda kaç kişi sevinir bilmiyorum ama çok kişinin üzüleceğinden yani sevinenin yüzbinlerce fazlasının üzüleceğinden endişe ediyorum.Bir konuda yatırım yapmadan önce yatırım konusu hakkında detaylı bilgiye sahip olmamız lazım yoksa birileri bize sesin ne güzel der ağzımızdaki peyniri alır.Para nedir diye bakacak; olursak para bir değişim aracıdır. Para, günümüz dünyasında var olan ülkelerin merkez bankalarının değer biçtiği değişim miktarlarının ne olduğunu tespit ettiği güvenli bir araç. Para, günümüzde genellikle karşılığı altınla ölçülen bir değer. Bu değişim araçlarına uzun yıllardır, senet, tahvil gibi değerli kâğıtlar, çekler, kredi kartları, değerli madenler, bazı emtialar, tahviller değişim aracı olarak kullanıldı, kullanılmaya da devam edecek gibi duruyor. Hepsinin ortak özelliği ise; Bir dönem içinde veya istenildiği anda paraya dönüştürülen araçlar olmasıdır.Peki, kripto paralar nedir?Kripto para, kullanıcının talebi ile oluşmaktadır. Bu paraların kefil olduğu bir ülke veya merkez yoktur. Son yıllarda kripto paranın tarifi yapılamadığından kripto parayı ortaya atanlar ona kripto para madenciliği gibi bir tanım koymuşlardır. Fiziksel bir karşılığı yoktur. Ve üretiminin sınırlı olduğunu iddia etmektedirler. Ürettim tarihi olarak kaynaklarda 2009 yılı olarak gösterilmektedir. Satoshi Nakamato takma adlı kişi veya gruplar tarafından oluştuğu söylenmektedir. Bu ismin kimi ve neyi temsil ettiği hale bir bilinmezdir. Bilgisayar ile üretilmektedir. Üretiminde elektrik enerjisi kullanılmaktadır. Bu nedenle çevre için çok zararlıdır. Üretim sırasında fazla ısı ortaya çıkmaktadır. Küresel ısınmayı artırıcı bir etkiye sahiptir.Özellikle son dönemlerde Elon Musk’ın kripto paralara ilgisinin duyulması kripto paralarda ciddi hareketliliğe sebep olmuştur. Bu durumda akla acaba Elon Musk, Tesla arabanın ve Mars yolculuğunun masraflarını buradan mı çıkarmayı planlıyoru getiriyor.Aslında yatırım araçlarında zaman, zaman yatırımcının değişikliğe gitmesi sağlıklıdır. Ama burada dikkat edilmesi gereken nokta kişinin yaptığı yatırımlarda gerçek kazancının olup olmadığı konusudur. Bununda en iyi cevabı yatırımınınız o yıl içinde faiz, döviz ve reel enflasyondan fazla getirisi olmuşsa kazançlısınız demektir. Başka yatırımcılara göre az veya çok kazanmanızın bu hesaptan sonra çok bir önemi yoktur. Her bilinmeyene yapacağınız yatırımda, Hollanda ve lale soğanı aklınızda hep bulunsun.Gülenin değil son gülenin önemli olduğunu ve kırk yaşının üstü iseniz, sizin için kazançların yüksekliğinden ziyade zararların büyüklüğünün önemli olduğunu unutmamanız gerekir.
Saygılarımla. A. Tufan Güven
