Bu gün Dünya’ da yaşananların asıl sebepleri ve sonuçlarını görmek için dünü, bu günü ile Dünya bilgisine sahip olmanız ve buna bakarak Dünyada olan biteni tahlil etmeniz gerekir.
Kısaca, biraz hafıza bize olanı biteni anlamamıza yetecektir.
İran’ın silahlaştırılmasından, Rus- Ukrayna savaşına, Gazze’ deki insanlık dışı katliama kadar her şeyin bir sebebi var. Hepsi güçlü Amerika için. ABD Kendi toprakları dışında yaşanan Dünya savaşlarının sonunda savaşa dâhil olarak yıpranmış ülkelerle masaya oturmuş, sonunda aslan payını alarak masadan kalkan en avantajlı ülke olmuştur. Dünya savaşlarının Avrupa, Afrika ve pasifikte geçmesi nedeni ile bu kıtalarda bir anda söz sahibi olur hale gelmiştir. Dünün Osmanlı imparatorluğu için neredeyse iç deniz haline getirilen Akdeniz’i, bu gün ise ABD iç denizi haline getirmiş, Deniz ve Uçak filoları Akdeniz’de cirit atmaktadır.
ABD Özellikle, Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarından sonra milletlerarası ekonomik problemler karmaşık hale gelmesini öne sürerek, 1944 yılında ABD'nin New Hampshire eyaletindeki Bretton Woods'ta kurulan ve 1947'de fiilen çalışmaya başlayan milletlerarası ekonomik meselelerle uğraşan bir teşkilatın kurulmasında önderlik etmeye başlamıştır. IMF 189 ülkenin üyeli bir yapı olarak çalışmaya başlamıştır. Bu yapı ile çoğunluğu ABD’li sermayenin oluşturduğu bir yapı haline gelmişti. Sonuçta bu yapı yine ABD’nin tüm dünyadaki ülkeleri kalkındırmak için bu gibi finans kuruluşları ile reel sektörünün o ülkelere girmesini ve ülkelerin ekonomilerin yönetiminde söz sahibi olmaya başlamıştır. Bu plan, 1971 yılında Amerikan hükûmetinin doların değer karşılığı olarak altın gösteremeyeceği anlaşılınca, 1972-1973 yıllarında ABD, Suudi kraliyet ailesiyle, kraliyet ailesinin iktidarının korunması karşılığında petrolü yalnız dolarla satmaları hususunda bir Petro-Dolar anlaşması yaptı. Akabinde diğer OPEC ülkelerine de bunu kabul ettirdi ve petrol karşılığı olarak sadece dolar kabul edilir oldu.
Bunun sonucunda Petrole ihtiyaç duyan tüm ülkeler dolar bulmak zorunda kaldı. Ve ülkelerinin dolar cinsinden paraya ihtiyaçları arttı. Ön sonuç; dolara bağımlı, dış ticaret açığı bir türlü kapanmayan, durmadan dolar cinsinden borçlanmak zorunda kalan ülkeler ve Altın karşılığı değil itibari değerli bir Dolar ortaya çıktı. Asıl sonuç olarak ise:1971 yılına kadar Dünyanın birinci ekonomisi olan İngiltere’nin tahtını ABD ye bırakarak, ABD’nin Dünyanın birinci ekonomisi olmasını sağlamasını görebiliriz.
Bunca yıllar uzun planlarla oluşturan ABD dolarının saltanatı bir anda başladığı yerden bitme sinyalleri vermeye başladı. Suudi kraliyet ailesi ile Çin’in yuan’la petrol alış veriş anlaşmasını yaptı.
Gelişmeler bununla sınırlı kalmadı. G-7’nin alternatifi olarak Çin’in, BRICS ti oluşturmaya başlaması ve Şangay beşlisi olarak bilinen ekonomik bir yapının Tüm kıtalardan ülkelerin buna katılmaya başlaması ile ülkeler kendi paraları ile ülkeler arası ticaret yapabilecekti. Petro- Dolar antlaşmasında, Ülkeler Petrolü sadece ABD doları ile alacaklar ama Ülkeler dolar karşılığı Amerika birleşik devletlerinden Altın alamayacaklardı. BRICS ülkeleri ise ellerindeki Yuan ile Çin’den Altın alabileceklerdi.
ABD bu gelişmeler üzerine Doları ve kendi ekonomisini kurtarmak için en güçlü olduğu silah sanayi vasıtası ile Rus- Ukrayna savaşları, Ülkelerde darbeler ve ekonomik buhranlar çıkarmaya İsrail ile Gazze’yi kan gölüne çevirmekle kalmadılar, Pakistan-Hindistan savaşını çıkarmanın yollarını aramaya başladılar. Bu yetmezmiş gibi BRICS üye ülkeleri ile buna gözlemci olarak katılan ülkelere gümrük tarifelerini uygulamaya başladılar. Hâlbuki Dünya Ticaret örgütü (WTO) ile anlaşmalar gereği Mallar ve paralar serbest dolaşacak ve Ülkeler arasında gümrük duvarları kaldırılması gerekmekteydi.
Donald Trump, tüm dünyayı karıştırarak ABD ekonomisini kurtarmaya çalışması, Atıf Yılmaz'ın 1986 yapımı, Vasıf Öngören ‘in aynı adlı yapıtının uyarlanan, komedi, müzikal ve dram türü olan, Müjde Ar’ın – Asiye, , Ali Poyrazoğlu’nun – Selahattin, Hümeyra Akbay’ın – Zehra, rolünü oynadığı “Asiye nasıl kurtulur.” Filmini, komedi ve müzikal kısmı olmadan sadece dram türü olarak, Dünya “ ABD nasıl kurtuluru.” kan ve gözyaşı içinde seyrediyor.
Saygılarımla. A. Tufan Güven.
