Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı verilerine göre, Türkiye genelinde doğurganlık hızı 1,48 çocuk seviyesinde seyrederken, Uşak’ta bu oran 1,24’e kadar geriledi.
Uşak, Türkiye ortalamasının altında kalarak dikkat çekerken, nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,10’un da oldukça gerisinde kaldı.
Uşak’ta Her Yıl Daha Az Bebek Doğuyor
2024 yılı içerisinde Uşak’ta toplam 3.187 bebek dünyaya geldi. Bu bebeklerin 1.641’i erkek, 1.546’sı ise kız oldu. Cinsiyet dağılımı dengeli seyrederken, önceki yıllara kıyasla bebek sayısındaki düşüş gözlerden kaçmadı. 2022 yılında doğurganlık hızı 1,39 olan Uşak’ta bu oran 2023’te 1,33’e, 2024’te ise 1,24’e geriledi. Uzmanlar, bu düşüşün uzun vadede ciddi demografik sorunlara yol açabileceğini belirtiyor.
Bir Kadın Ortalama 5,4 Yılda Bir Doğum Yapıyor
Uşak’ta doğum yapan kadınların ortalama yaşı 26,6 olarak kayıtlara geçti. İki doğum arasındaki ortalama süre ise 5,4 yıl olarak belirlendi. Bu veriler, şehirde kadınların daha ileri yaşlarda ve daha uzun aralıklarla çocuk sahibi olduklarını gösteriyor. Bu da doğurganlık oranlarının düşük seyretmesinde belirleyici bir etken olarak öne çıkıyor.
Eğitim Arttıkça Doğum Azalıyor
TÜİK’in verileri, kadınların eğitim seviyesi ile doğurganlık oranı arasında güçlü bir ters orantı olduğunu ortaya koydu. Türkiye genelinde okuma yazma bilmeyen ya da ilkokul mezunu kadınların doğurganlık hızı 2,65 iken, yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran 1,22’ye kadar düşüyor. Bu eğilim, Uşak’ta da benzer şekilde kendini gösteriyor.
Uşak Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Özlem Avcı, konuyla ilgili şunları söyledi: “Uşak gibi eğitim düzeyinin her geçen yıl arttığı şehirlerde doğurganlık hızındaki düşüş şaşırtıcı değil. Kadınlar kariyer, ekonomik özgürlük ve yaşam standardı gibi faktörleri öncelediğinde doğum planlarını erteliyor veya tek çocukla yetinmeyi tercih ediyor.”
Göç De Etkiliyor
Uzmanlar, Uşak’taki düşük doğurganlık oranının ardında sadece bireysel tercihler değil, aynı zamanda ekonomik faktörler ve göç dinamiklerinin de olduğunu belirtiyor. Genç nüfusun büyük bir kısmı eğitim ve iş olanakları için büyükşehirlere göç ederken, kentte kalan nüfus daha yaşlı ve daha az doğurgan bireylerden oluşuyor.
Uşak Aile Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Ahmet Aydın ise şu değerlendirmede bulundu: “Şehirde doğum yapan kadın sayısı azalıyor çünkü gençler burada kalmak istemiyor. Gelecek kaygısı, ekonomik belirsizlikler ve konut sıkıntısı gibi nedenler, aile kurma kararlarını etkiliyor.”
Uşak’ın Geleceği İçin Alarm Zilleri Çalıyor
Demografik göstergeler, Uşak’ın uzun vadede yaşlanan bir nüfusa sahip olacağını gösteriyor. Uzmanlar, bu durumun sosyal güvenlik sisteminden işgücüne kadar pek çok alanı etkileyeceği konusunda uyarıyor. Doğurganlık hızının artırılması için ise sosyal politikaların güçlendirilmesi, kadınlara yönelik kreş, doğum izni, esnek çalışma gibi desteklerin artırılması gerektiği ifade ediliyor.
