Türk Patent ve Marka Kurumunca 2022'de tescillenen "Simav kestanesi", ilçe merkezi ve köylerinin, Simav Dağı'nın kuzey yamaçlarında yaklaşık 30 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre genişliğinde 900 metre rakımlı ormanlık alanlarda sarı aşılama ile yetiştiriliyor.
Parlak koyu kahverengi dış kabuğu ince, meyve eti yumuşak ve parlak beyaz, gevrek olan Simav kestanesinde, Türkiye İstatistik Kurumunun geçen yıla ilişkin verilerine göre yaklaşık 3 bin 500 ağaçtan 2 bin 60 ton ürün alındı.
Ekim ayının ikinci yarısında toplanmaya başlanan kestane, büyükşehirler başta olmak üzere iç piyasada tüketiliyor.
Ağaç başına ortalama 21 kilogram olan verimde, Kütahya ve ilçelerinde ilk tespiti 2021'de yapılan ve hem kestane hem de bal üretiminde en büyük tehlike olarak görülen gal arısı zararlısı nedeniyle son yıllarda yüzde 80'e varan kayıplar yaşanıyor.
Kütahya Orman Bölge Müdürlüğü, mücadelesi zor olan bu zararlıya karşı etkinliğini uzun vadede koruyan "torymus sinensis" böceği uygulaması için ilk adımı 2021'de attı.
Torymus sinensis böcekleri, kestane ağaçlarına larvalarını bırakıyor. Larvalardan çıkan böcekler, çiçeklerin tomurcuklarına yerleşen gal arısının larvalarını yiyerek üremelerini engelliyor.
Simav Orman İşletme Müdürlüğü Aksaz Deposu'na kurulan Biyolojik Mücadele Laboratuvarı'nda üretilen böcekler, ormanlarda belirli noktalara bırakıldı.
Simav ormanlarına 2022 yılında 368 adet, 2023 yılında 921 adet, 2024 yılında 3 bin 18 adet olmak üzere toplam 4 bin 307 torymus sinensis salındı.
Biyolojik mücadele sayesinde verim kaybının büyük ölçüde düştüğü gözlemlendi.
- "Ağaçların tepelerinde zararlı böcek yok, eteklerindeki dallarında biraz var"
Aksaz köyü muhtarı Mehmet Koç, AA muhabirine, Simav Orman İşletme Müdürlüğünün, gal arısıyla 2 yıldır başarıyla mücadele ettiğini söyledi.
Orman Genel Müdürlüğüne, kestane ve bal üreticilerinin sorununun çözümüne yönelik desteklerinden dolayı teşekkür eden Koç, şöyle konuştu:
"3-4 yıldır ormanlarımıza böcek dadandı. Gal arısı dediğimiz böcek, kestanenin çiçeklerini yiyor. Böcek yetiştiriciliği için Aksaz'da laboratuvar kuruldu. Bu böcekler, gal arısıyla mücadele ediyor. Geçen yıllarda ağaçlarımızın yüzde 80'inde verim kaybı vardı, bu yıl yüzde 20'ye düştü. Ağaçların tepelerinde zararlı böcek yok, eteklerindeki dallarında biraz var. Mücadeleden sonra ağaçlar verim vermiş durumda. Geçen yıllarda çok zarar veriyordu. Geçen yıl verim biraz iyiydi, bu yıl da epey güzel olacak gibi."
Koç, kestane üretiminde verimliliğin yağışla da doğru orantılı olduğunu dile getirdi.
Yağış olunca kestanenin içinin dolduğunu, verimin iyi olduğunu anlatan Koç, "İnşallah yağmurlar olur da hasadımız verimli olur. Ekimin 15'i itibarıyla hasada başlıyoruz. Ekimin 15'ine kadar yağmur olursa hasadımız verimli geçecek." dedi.
