“ BEKLENMEDIK DURUMLARA HAZIRLIKLI OLUN, SAVUNMASIZLARI DESTEKLEYIN”

Uşak Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Nefreloji Bilim Dalı Bbaşkanı Doç.Dr: Zelal Adıbelli yaptığı yazılı açıklama ile  Afetlerden Korunma ve Böbrek Sağlığı hakkında bilgiler verdi.Açıklama şöyle; “Dünya Böbrek Günü, 2006 yılından beri her yıl mart aynın ikinci Perşembe gününde kutlanan ve böbreklerin önemi konusunda farkındalık yaratmayı amaçlayan küresel bir kampanyadır. Bu yıl Dünya Böbrek Günü 9 Mart 2023 tarihinde kutlanacaktır. Pandemi, doğal veya doğal olmayan afetlere (ülkemizi de etkileyen deprem felaketi, sel taşkınları, COVID-19 pandemisi) hazır olunması ve herkese sağlık hizmetlerinin ulaştırılabilmesi amacıyla bu senenin teması “ Beklenmedik durumlara hazırlıklı olun, savunmasızları destekleyin” olarak belirlenmiştir.Kronik böbrek hastalığı (KBH) böbreklerin olması gerektiği gibi çalışmadığı ilerleyici kaybı ile seyreden aylar ve yıllarca süren bir hastalıktır. Dünyada her 10 kişiden biri kronik böbrek hastalığından muzdariptir.Genellikle yaşlanmayla ilişkilendirilen yaygın bir durumdur. Herkesi etkileyebilir, ancak Afrika veya Güney Asya kökenli insanlarda daha yaygındır. KBH zamanla kötüleşebilir ve sonunda böbrekler tamamen çalışmayı bırakabilir, ancak bu nadir görülür. KBH'li birçok insan bu durumla uzun yaşayabilir.

Peki KBH’ın belirtileri nelerdir?

Erken evrelerde genellikle hiçbir belirtisi yoktur. Ancak başka bir nedenle yapılan kan veya idrar testi sonuçlarının böbreklerinizle ilgili olası bir sorunu göstermesi durumunda teşhis konulabilir.Daha ileri bir aşamada, yorgunluk, şişmiş ayak bilekleri, ayaklar veya eller, nefes darlığı, halsizlik, idrarda kan görülmesi gibi semptomlar görülebilir.

Neden KBH olunur?

Kronik böbrek hastalığına genellikle böbrekleri zorlayan diğer koşullar ve farklı sorunların yarattığı birliktelikler neden olur. Örneğin;

Yüksek tansiyon – zamanla böbreklerdeki küçük kan damarlarını zorlayabilir ve böbreklerin düzgün çalışmasını engelleyebilir.

Diyabet – kanınızdaki çok fazla glikoz böbreklerdeki küçük filtrelere zarar verebilir

Yüksek kolesterol - bu, böbreklerinizi besleyen kan damarlarında yağ birikintilerinin birikmesine neden olabilir ve bu da böbreklerin düzgün çalışmasını zorlaştırabilir.

Böbrek enfeksiyonları (Glomerülonefrit - böbrek iltihabı nedeniyle)

Polikistik böbrek hastalığı - böbreklerde kist adı verilen büyümelerin geliştiği kalıtsal bir durum

İdrar akışındaki tıkanıklıklar - örneğin,  böbrek taşlarından veya genişlemiş prostattan kaynaklı idrarın geriye böbreklere baskı yapması,

Belirli ilaçların uzun süreli, düzenli kullanımı - örneğin lityum ve bazı ağrı kesici ilaçlar.

KBH tanısında kullanılan testler nelerdir?

KBH, kan ve idrar testleri kullanılarak teşhis edilebilir. Bu testler, kanınızda ve idrarınızda böbreklerinizin düzgün çalışmadığına dair işaretler olan belirli maddelerin yüksek seviyelerini arar.

Böbrek hastalığı geliştirme riskiniz yüksekse (örneğin, yüksek tansiyon veya diyabet gibi bilinen bir risk faktörünüz varsa), erken bir aşamada KBH'yi saptamak ve kontrol etmek için düzenli testler yaptırmanız önerilir.

Kan ve idrar testlerinizin sonuçları, böbrek hastalığınızın evresini söylemek için kullanılabilir.Böbrek hastalığı 5 evreye ayrılır. Evre arttıkça böbreklerinizdeki hasarın daha şiddetli olduğu  ve daha ciddi KBH'nı gösterir.

KBH Tedavi edilebilir mi?

KBH'nın düzelmesini sağlayacak bir tedavi yoktur, ancak tedavi semptomları hafifletmeye ve kötüleşmesini durdurmaya yardımcı olabilir.

Ana tedaviler şunlardır:

Mümkün olduğunca sağlıklı kalmanıza yardımcı olacak yaşam tarzı değişiklikleri (egzersiz, kilo verme, tuzsuz diyet, sigara bırakma gibi)

Diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi ilgili sorunları kontrol etmek için ilaç tedavilerinin uygulanması faydalıdır.

Bu tedavilerin yetersiz olduğu ileri evre KBH hastalarında diyaliz tedavisi (hemodiyaliz veya periton diyalizi) ve uygun hastalarda böbrek nakli uygulanmaktadır.

Ayrıca, durumunuzu takip etmek için düzenli kontroller yaptırmanız gerekir.

Peki Böbrek Hastalığı gelişme riskini azaltmak için neler yapmalıyız?

Aspirin, reçetesiz ağrı kesiciler kullanırken, paketin üzerindeki talimatları izleyin. Uzun süre çok fazla ağrı kesici almak böbrek hasarına yol açabilir.Sağlıklı kilonuzu koruyun. Sağlıklı bir kilodaysanız, haftanın 5 günü fiziksel olarak aktif olarak bunu koruyun. Kilo vermeniz gerekiyorsa, sağlıklı kilo vermek için doktorunuzla konuşun.Sigara içmeyin. Sigara içmek böbreklerinize zarar verebilir ve mevcut böbrek hasarını daha da kötüleştirebilir. Destek grupları, danışmanlık ve ilaçlar bu konuda yardımcı olabilir.Böbrek hastalığı riskinizi artıran hastalıklarınız veya durumlarınız varsa, bunları kontrol altına almak için doktorunuzun önerilerine ve uyguladığı tedaviye uymanız önemlidir.Herkese erişilebilir sağlık hizmetinin sağlanması ve afetlere hazırlıklı olacak şekilde düzenlemeler yapılması ümidiyle…

Bu Bir Uşak Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Sorumluluk ve Toplumsal Katkı Komisyonu Faaliyetidir.

Uşak Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Birlikteliğinde gerçekleştirilmiştir.